Αναπαραγωγή, αποδράσεις, αξιοθέατα, εκδρομές, σε διάφορα μέρη της Ελλάδας με βάση δημοσιεύσεις από τα μ.μ.ε.

Ανω Πόλη της Μονεμβασίας

Μια ερειπωμένη καστροπολιτεία που από τα ανοιχτά παράθυρα των σπιτιών μπαινοβγαίνει ο άνεμος ήταν για χρόνια η Μονεμβασία. Το κάτω μέρος, το γνωστό τουριστικό, θυμίζει πια ελάχιστα τη βυζαντινή πόλη που συναντά κανείς ανηφορίζοντας στο βράχο.


Αποκαθίσταται η Αγία Σοφία ή Παναγία Οδηγήτρια του 12ου αιώνα στην Ανω Πόλη της Μονεμβασίας  Η Ανω Πόλη της Μονεμβασίας, που φιλοξενούσε τους ευγενείς και εθεωρείτο απόρθητη, παραμένει ερειπωμένη. Πάντα οι αρχαιολόγοι ήταν συγκρατημένοι και δεν αποφάσιζαν να αγγίξουν το αυθεντικό αυτό κομμάτι της βυζαντινής πόλης, φοβούμενοι κυρίως τη μελλοντική χρήση της.

Και ύστερα... ήρθαν οι τουρίστες

Και ύστερα... ήρθαν οι τουρίστες

Δεν θα είχα πάει ποτέ στην Ελλάδα «αν δεν υπήρχε εκείνο το κορίτσι, η Μπέτι Ράιαν, που έμενε στο ίδιο σπίτι μ' εμένα στο Παρίσι. Κανένας δεν μου έχει δώσει την ατμόσφαιρα ενός τόπου με τόση πληρότητα όσο αυτή για την Ελλάδα», έγραφε ο Χένρι Μίλερ, ανοίγοντας τον «Κολοσσό του Μαρουσιού». Και παρακάτω: «Για μήνες πριν από αυτή τη συζήτηση λάμβανα γράμματα από την Ελλάδα από τον φίλο μου Λόρενς Ντάρελ, ο οποίος είχε κυριολεκτικά κάνει πατρίδα του την Κέρκυρα».
  Κως 1954 Το κάστρο των ιπποτών του Αγ. Ιωάννη και ένα καΐκι που περνά στα ανοιχτά των τουρκικών ακτών Βρισκόμαστε στα 1939, με τον πόλεμο προ των πυλών και τον Μίλερ να αποφασίζει τουρισμό στη χώρα μας. Αθήνα, Κέρκυρα και πάλι Αθήνα και Υδρα στο σπίτι του Χατζηκυριάκου Γκίκα και πάλι Κέρκυρα, μέχρι το οριστικό αντίο. Ο «Κολοσσός», που περιγράφει την προπολεμική περίοδο και ατμόσφαιρα, αλλά και η «Θαλάσσια Αφροδίτη» του Ντάρελ που αναφέρεται στην αμέσως μετά τον πόλεμο περίοδο στα Δωδεκάνησα, και τέλος τα «Ελληνικά νησιά» του ιδίου, που είναι ο προσωπικός ταξιδιωτικός οδηγός-τυφλοσούρτης του, δίνουν το κλίμα μιας εποχής προβληματικής αλλά σίγουρα αγνότερης. Μιας Ελλάδας όπου ο τουρίστας είχε αρκετές πιθανότητες να φιλοξενηθεί δωρεάν (στα χωριά εννοείται) και ειδικά ο Αμερικανός τουρίστας να δει στις πόλεις το πορτοφόλι του να ελαφρώνει αν δεν γνώριζε τη μαγική λέξη «παζάρι».

  Ελληνες εκδρομείς στο κατάστρωμα του επιβατηγού «Δέσποινα» το 1955 Ευλογημένο το βιβλίο του Μίλερ με περιγραφές τόπων (Κέρκυρα, Υδρα, Δελφοί, Επίδαυρος, Μυκήνες, Σπέτσες, Κρήτη) αλλά ανθρώπων κατά κύριο λόγο (Χατζηκυριάκος, Σεφέρης, Τσάτσου, Κατσίμπαλης κ.ά.). Γυμνικά μπάνια στα νερά της Κέρκυρας, οινοποσία στην Αθήνα και υπέροχα δείπνα στην Υδρα: «Δεν είχα μπει στο νερό περίπου είκοσι χρόνια. Ο Ντάρελ και η Νάνσι, η γυναίκα του, είναι σαν ένα ζευγάρι δελφινιών. Μετά το μεσημεριανό πήραμε έναν υπνάκο» και «Ο Κατσίμπαλης είχε πιει πολλή ρετσίνα στις μέρες του. Ελεγε πως ήταν καλή, καλή για τα νεφρά, καλή για το συκώτι, καλή για τα πνευμόνια, καλή για τα έντερα, καλή για το μυαλό και καλή για όλα» και «Η κυρία Χατζηκυριάκου, σύζυγος του Γκίκα, έστρωνε υπέροχο τραπέζι. Σηκωνόμασταν σαν ασκιά παραγεμισμένα με κρασί».

Μυκήνες 1955 Η αρχαϊκή επιγραφή πάνω από την είσοδο του ξενοδοχείου «Belle Helene», μεταφράζεται ως «Γεια σου ξένε, είσαι καλοδεχού-μενος από εμάς εδώ» Μυθικά περάσματα με καΐκι μέσα στην τρικυμία με τον Κατσίμπαλη, από την Υδρα στις Σπέτσες, χωροφύλακες που ζητούν ταυτότητα από τους τρελούς ταξιδιώτες και συμπεράσματα όπως: «Οικονομικά μπορεί να φαίνεται ασήμαντη, αλλά πνευματικά η Ελλάδα είναι ακόμα η μητέρα των εθνών, η νερομάνα της σοφίας και της έμπνευσης».
Γυμνός σε μια ακρογιαλιά της Κέρκυρας ο Χένρι Μίλερ, έχοντας πλάι του τον Λόρενς Ντάρελ Στη «Θαλάσσια Αφροδίτη», ο Ντάρελ αυτοβιογραφείται, αναφερόμενος στην περίοδο αμέσως μετά τη λήξη του πολέμου, όταν το αρχηγείο της Μέσης Ανατολής τον έστειλε στη Ρόδο για να εκδώσει το πρώτο πληροφοριακό δελτίο, εφημερίδα απολύτως επιτυχημένη, αφού ο εν πολλοίς αγράμματος πληθυσμός την αγόραζε προορίζοντάς της διαφορετική χρήση: χαρτί περιτυλίγματος και χαρτί τουαλέτας!
Μύκονος 1955 Το βιβλίο είναι γεμάτο μυθικές εικόνες: «Ο Μανόλης κάθεται στην ηλιόλουστη αποβάθρα όλο το πρωί και μπαλώνει τα σχισμένα δίχτυα για να βγάλει το ψωμί του. Τα χέρια του είναι σαν παραμορφωμένα κέρατα, σκληρά και βρώμικα, κι όμως οι κινήσεις του ενώ δουλεύει είναι τόσο τέλειες και αβρές, σαν να πλέκει δαντέλα». «Του Αγίου Κωνσταντίνου στέφουν τις συκιές και τις ροδιές. Ο ιδιοκτήτης τους τις επισκέπτεται και τις στεφανώνει με κλαδιά πικροδάφνης και άγρια ματζουράνα. Οι χωρικοί τα ονομάζουν "αρραβώνες" και σκοπός της τελετής είναι να κάνει τα δέντρα να καρποφορήσουν». «Τέσσερα Τουρκόπουλα βαδίζουν πιασμένα απ' το χέρι. Το μεγαλύτερο, ένα παχουλό αγόρι γύρω στα εννιά, καπνίζει ένα τσιγάρο και επιβάλλει την τάξη».
Νάξος 1955 Ο Ντάρελ επισκέπτεται την Κω: «Τα παιδιά παίζουν υπέροχα παιχνίδια ανάμεσα στα κλαδιά του δέντρου του Ιπποκράτη. Ανταλλάσσουμε πορτοκάλια με γλυκά. Παντού τα ίδια: συζητήσεις για τα τρόφιμα. Τα παιδιά είναι ρακένδυτα και αδύνατα, αλλά δεν λιμοκτονούν», αλλά και την Πάτμο: «Μακριά προς τα βόρεια η ομίχλη είχε αποτραβηχτεί και πίσω της, φωτισμένο από μια δέσμη φωτός του ήλιου, φαινόταν ένα λευκό ακρωτήριο, σαν ανοιγμένη φτερούγα άλμπατρος, στο σημείο ακριβώς που ενωνόταν ο ουρανός με τη θάλασσα. Αυτή η λευκή δέσμη στάθηκε για λίγο, και κατόπιν μετακινήθηκε αργά, αποκαλύπτοντας ένα ακροπύργιο, μια έπαλξη, τον τρούλο ενός παρεκκλησιού. "Το μοναστήρι", ανακοίνωσε ο καπετάνιος».
Τέλος, πάει σ' ένα πανηγύρι: «Δυο νταούλια έχουν αρχίσει να χτυπούν ρυθμικά κι ένας κύκλος χορευτών αρχίζει να σχηματίζεται από κάτω μας στην πλαγιά. Συγκεντρώνονται γύρω από μια ομάδα μουσικών που παίζουν κρουστά, βιολί, κλαρίνο και κιθάρες και οι οποίοι στέκονται δίπλα δίπλα με τα κεφάλια τους σκυμμένα ο ένας προς τον άλλον. Οι χοροί ξεδιπλώνονται πάντα έτσι απ' το κέντρο, σε σχηματισμό που μοιάζει με λουλούδι».


Θήρα 1955

Με τους εραστές του ήλιου

ΓΝΩΡΙΖΕ καλά, τόσο το Ιόνιο όσο και το Αιγαίο ο Λόρενς Ντάρελ. Στα (περίπου 1.900) «Ελληνικά νησιά» καταφέρνει να δώσει μέσα από την προσωπική του ματιά την απώτατη και τη νεότερη ιστορία, αλλά και το κλέος των νησιών στα οποία επί πολύ ταξίδεψε, πριν, μετά και πολύ μετά τον πόλεμο. Υπογράφοντας τον πρόλογο του βιβλίου του το 1977 (Προβηγκία) ο αναγνώστης έχει τη βεβαιότητα της σχετικά κοντινής απόστασης, ασχέτως αν από τότε έχει περάσει μια αιωνιότητα για ό,τι αφορά το ήθος και τα έθιμα που όλο και περισσότερο τείνουν στην τουριστική εξυπηρέτηση.
Κατά τα άλλα, ο Ντάρελ αρτίζει το βιβλίο του με εξαιρετικές λεπτομέρειες, π.χ. αναφερόμενος στον Τιβέριο, που είχε οικοδομήσει μια βίλα στη Ρόδο, διαβολοστέλνει τους Ρωμαίους για να θυμηθεί δυο μεταγενέστερους Ιταλούς, την Ελεονόρα Ντούζε και τον Γκαμπριέλε ντ' Ανούντσιο που επέλεξαν τη Ρόδο «σαν τον τόπο που θα ολοκλήρωναν την κάπως θεατρική ερωτική τους σχέση. Ακόμα και σήμερα θα σας δείξουν τη βίλα. Εκεί τσίμπησε τον θεατρικό συγγραφέα Νόελ Κάουαρντ ένας ψύλλος - ή τουλάχιστον έτσι μου είπε».
Επισκεπτόμενος τη Λευκάδα, σημειώνει: «Οποιοι κι αν είναι οι περιορισμοί της, έχει ένα φυσικό μνημείο που επισύρει την προσοχή ολόκληρου του κόσμου - το ακρωτήριο Λευκάτα, από τα βράχια του οποίου η ποιήτρια Σαπφώ έκανε το ατυχές της άλμα στην αιωνιότητα. Ηταν άραγε ατύχημα ή προμελετημένη ενέργεια;».
Γράφει για την Κρήτη: «Το Αιγαίο είναι αγνό, κατακόρυφο και δραματικό. Η Κρήτη είναι σαν ένας Λεβιάθαν που ωθείται προς τα πάνω από διαδοχικές γεωλογικές εκρήξεις. Είναι επίσης σαν την πόρπη μιας λεπτής ζώνης νησιών που προστατεύει τις εσωτερικές Κυκλάδες από τη δύναμη της βαθιάς θάλασσας». Και αλλού: «Σήμερα ο ταξιδιώτης που τρέφει ρομαντικές ιδέες για ένα είδος ελληνικού Θιβέτ θα πάθει σοκ. Ο τουρισμός έχει κατακλύσει το νησί με καλοκαιρινούς εραστές του ήλιου - κάτι που αναπόφευκτα επηρέασε τις τιμές, την αστυφιλία και τα ήθη. Ολη η βόρεια ακτή -ή τουλάχιστον τα δύο τρίτα της- μετατρέπεται σε μια παιδική χαρά».
Εχει να πει και για το Καστελόριζο, που το «τοπίο του είναι λιτό και νοικοκυρεμένο. Το κολύμπι είναι υπέροχο, η θάλασσα έχει μια εκτυφλωτική διαύγεια, και το υποβρύχιο ψάρεμα είναι εξαιρετικό σ' αυτή την απόμακρη γωνίτσα. Μια άλλη απόλαυση είναι ο μικρός πληθυσμός που δίνει μια αίσθηση οικειότητας στον επισκέπτη».
Το πρόγραμμα έχει και συμβουλές: π.χ. στην Κάλυμνο «μπορείς πάντα να νοικιάσεις μια βάρκα και να "εγκαταλειφθείς" σε μια παραλία. Δανείσου ένα σάκο και γέμισέ τον με ένα-δυο κομμάτια πάγου, και πάνω στον πάγο βάλε τις μπίρες, το κρασί, το βούτυρο κι οτιδήποτε άλλο θα μπορούσε να χαλάσει με τη ζέστη. Αλλά μην ξεχάσεις να πάρεις μαζί σου μια ομπρέλα ή ένα παρασόλι».
Θα περάσει στη Σάμο και στη Χίο, όπου θα παρατηρήσει: «Η Χίος περηφανεύεται για τον Ομηρο, ενώ η Σάμος έχει να επιδείξει έναν ιδιοφυή τύραννο κι έναν μαθηματικό που λεγόταν Αρίσταρχος - ο οποίος δεν δικαιούται να είναι ελάχιστα γνωστός όσο είναι, γιατί στο κάτω κάτω διατύπωσε τις ηλιοκεντρικές απόψεις του για τον ουρανό 2.000 χρόνια πριν τον Κοπέρνικο».
Σνομπάρει τη Σαμοθράκη: «Ποτέ μου δεν κατάφερα να αποβιβαστώ, αλλά ακόμα και από τη θάλασσα η Σαμοθράκη δίνει μια εντύπωση χοντροκομμένης, μουτρωμένης αδιαφορίας για τους επισκέπτες. Είναι ζοφερή, είναι βάρβαρη, δεν μου άρεσε ούτε τοσοδά. Ενιωσα τους κανίβαλους να ζεσταίνουν τις χύτρες τους και προτίμησα να παραμείνω στο σκάφος».
Info: Τα αποσπάσματα είναι από τα βιβλία «Τα ελληνικά νησιά» του Λόρενς Ντάρελ (μετάφραση Ελεάννα Πανάγου), «Ο Κολοσσός του Μαρουσιού» του Χένρι Μίλερ (μετάφραση Ιωάννα Καρατζαφέρη) των εκδόσεων «Μεταίχμιο» και «Η θαλάσσια Αφροδίτη» του Λόρενς Ντάρελ (μετάφραση Νίκου Σακαλίδη, εκδόσεις Κανάκη).
* Οι φωτογραφίες είναι από το βιβλίο του Robert McCabe «Τα χρόνια της αθωότητας» (Εκδόσεις Πατάκη).

Ναύπλιον Μουσική και χορός κάτω από το Παλαμήδι

Μουσική και χορός κάτω από το Παλαμήδι

Στο Φεστιβάλ Ναυπλίου και το Μπαλέτο της Λυρικής
Ενα από τα λιγοστά φεστιβάλ κλασικής μουσικής στη χώρα μας, το Φεστιβάλ Ναυπλίου, ξεχωρίζει γιατί παρουσιάζει ένα πρωτότυπο πρόγραμμα, μακριά από τη λογική «καρμπόν». Και ταυτόχρονα έχει ατού ένα περιβάλλον απαράμιλλης ομορφιάς: πού αλλού μπορούμε να ακούσουμε μουσική με φόντο το Παλαμήδι και το Μπούρτζι;
Είναι γεγονός πως το 22ο Φεστιβάλ Ναυπλίου, που φέτος διοργανώνεται στις 21-30 Ιουνίου, έχει αναγνωριστεί ως ένας από τους πιο επιτυχημένους θεσμούς της ελληνικής περιφέρειας. Από εδώ έχουν περάσει πάνω από 250 Ελληνες και ξένοι καλλιτέχνες κι ανάμεσά τους μερικά από τα πιο διάσημα ονόματα του κόσμου.
Φέτος, ο καλλιτεχνικός διευθυντής του, ο Γιάννης Βακαρέλης, μας συστήνει ένα νέο, φιλόδοξο επταμελές σύνολο: το Nafplion Festival Ensemble, το οποίο θα κάνει την παρθενική του εμφάνιση στην πλατεία Αγίου Γεωργίου, στις 23/6. Παρούσα θα είναι και φέτος η Εθνική Λυρική Σκηνή με ένα Gala του Μπαλέτου της, στις 22/6, στην πλατεία της Αρβανιτιάς, με πολλά αποσπάσματα από τις χορογραφίες του Ρενάτο Τζανέλα.
Αλλά ας τα δούμε λίγο πιο αναλυτικά: στους καθιερωμένους χώρους των συναυλιών (το Βουλευτικό, το Παλαμήδι, την πλατεία Αγίου Γεωργίου), προστίθεται φέτος και η πλατεία Αρβανιτιάς (βουτιά και μπάνιο!) και, για δεύτερη χρονιά, το Φουγάρο: εκεί, το Φεστιβάλ θα σηκώσει αυλαία στις 21/6 με ένα αφιέρωμα στον Ομηρο και στα 150 χρόνια του Κ.Π. Καβάφη: η μουσική του Θοδωρή Οικονόμου για την πολυσυζητημένη «Οδύσσεια» του Ρόμπερτ Ουίλσον του Εθνικού συνδυάζεται αρμονικά με 11 μελοποιημένα ποιήματα του Καβάφη, με τη Λυδία Κονιόρδου στην αφήγηση/ερμηνεία.
Οσοι βρεθείτε στο Ναύπλιο, θα έχετε την ευκαιρία να παρακολουθήσετε ρεσιτάλ πιάνου του σολίστ Βασίλη Βαρβαρέσου (Βουλευτικό, 24/6), βραδιά τραγουδιού με τη μεσόφωνο Αγγελική Καθαρίου και το σολίστ πιάνου Νίκο Αθηναίο (25/6, Βουλευτικό), συναυλία του δανέζικου Piano Quartet ΡΑΙΑΝ (26/6 Βουλευτικό), αλλά και μουσικές συμπράξεις Αυστρίας-Πολωνίας με την υψίφωνο Christine Holzwarth από τη Βιέννη και την πιανίστα Agata Lucasziewicz από τη Βαρσοβία (27/6, Βουλευτικό).
Στο Παλαμήδι θα ανηφορίσουμε παρέα με τους πέντε καταξιωμένους μουσικούς του Συνόλου Χάλκινων Πνευστών Suono (28/6), όπου θα τους απολαύσουμε σε έργα από το διεθνές μουσικό ρεπερτόριο του κινηματογράφου. Στο Παλαμήδι θα μας μυήσουν στη σύγχρονη λιθουανική σκηνή και οι Dalia Dedinskaite (βιολί) και Gleb Pysniak (τσέλο) στις 29/6.
Το Φεστιβάλ θα κλείσει την Κυριακή 30 Ιουνίου (Βουλευτικό), με μία ιδιαίτερη βραδιά: η αρχαιολόγος Αγγελική Κοτταρίδη αποκαλύπτει τον κόσμο του Αρχαίου Συμποσίου και η Γαλλίδα μουσικολόγος Nathalie Berland παρουσιάζει Αρχαία Ελληνικά Μουσικά Οργανα και, παρέα με τον Benoit Tesse, παίζει σε αυτά μελωδίες του Ευριπίδη, του Τιμόθεου της Μιλήτου, ανωνύμων και άλλα, όπως έχουν καταγραφεί σε αρχαίους παπύρους που φυλάσσονται στο Βερολίνο, τη Βιέννη, το Λούβρο, αλλά και σε επιγραφή στο Θησαυρό των Αθηναίων στους Δελφούς.

Δελφοί «Επιστράτευση» για το θερινό ωράριο

«Επιστράτευση» για το θερινό ωράριο

Εργαζόμενοι διαφόρων ειδικοτήτων βαφτίζονται φύλακες μουσείων
Τα πρώην «stage» ονομάζονται τώρα «κοινωφελής εργασία». Προσλαμβάνονται με 500 ευρώ χωρίς εργασιακά δικαιώματα άτομα διαφόρων ειδικοτήτων για να στελεχώσουν Εφορείες Αρχαιοτήτων, αρχαιολογικούς χώρους και μουσεία. Τα κονδύλια καλύπτονται από το ΕΣΠΑ και οι υπάλληλοι δεν επιλέγονται από τη Γ.Γ. Πολιτισμού, αλλά από Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις. Δηλαδή πράγματα πρωτόγνωρα, που επιβάλλονται όμως από το ΕΣΠΑ, θα μας πουν από το υπουργείο.
Ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων υποστηρίζει ότι «οι προσλήψεις μέσω των ΜΚΟ δεν μπορεί να χρησιμοποιούνται για να καλυφθούν οι πάγιες και διαρκείς ανάγκες των μουσείων και αρχαιολογικών χώρων, στις οποίες -αυτονόητα- εντάσσεται και η λειτουργία τους με διευρυμένο ωράριο». Γιατί; «Γιατί ενώ η τουριστική περίοδος έχει ήδη ξεκινήσει, σε πολλά μουσεία και αρχαιολογικούς χώρους δεν έχουν ολοκληρωθεί οι προκηρύξεις ή οι προσλήψεις του φυλακτικού προσωπικού μέσω των ΜΚΟ, είτε γιατί οι ΜΚΟ "εγκατέλειψαν" το έργο που ανέλαβαν είτε γιατί δεν δημοσίευσαν εγκαίρως την προκήρυξη είτε γιατί οι προσλαμβανόμενοι παραιτούνται, καθώς οι όροι της σύμβασης είναι επαχθείς. Το θερινό ωράριο, λοιπόν, είναι αδύνατον να λειτουργήσει γιατί, σε κάθε περίπτωση, μια δημόσια υπηρεσία δεν μπορεί να βασίζει τη λειτουργία της στην "καλή προαίρεση" οποιασδήποτε ΜΚΟ!».
Αποτέλεσμα όλων αυτών είναι, σύμφωνα πάντα με τους αρχαιολόγους, «να απαιτείται από τους προϊσταμένους υπηρεσιακών μονάδων να εφαρμόσουν ωράριο λειτουργίας από τις 8 π.μ. έως τις 8 μ.μ., βάζοντας υπαλλήλους άλλων ειδικοτήτων να δουλεύουν ως φύλακες». Και θέτουν το εύλογο ερώτημα: «Αν οι εργατοτεχνίτες μετατραπούν σε φύλακες για όλο το καλοκαίρι, πώς θα προχωρήσουν οι ανασκαφές στα οικόπεδα των ιδιωτών; Αν οι συντηρητές των μουσείων ασχολούνται με τη φύλαξη, πώς θα ετοιμαστούν οι περιοδικές εκθέσεις και οι λοιπές εργασίες των μουσείων; Αν οι διοικητικοί ασχολούνται με τη φύλαξη, πώς θα προχωρήσουν τα έργα του ΕΣΠΑ; Η πολιτική ηγεσία δεν είναι αυτή που ζητά την τήρηση της στοχοθεσίας από τις Εφορείες Αρχαιοτήτων και τα μουσεία; Πώς λοιπόν να τηρηθεί η στοχοθεσία, όταν το προσωπικό θα ετεροαπασχολείται;».
Στο ίδιο θέμα παίρνει θέση και η Πανελλήνια Ενωση Υπαλλήλων Φύλαξης Αρχαιοτήτων (ΠΕΥΦΑ). Σε ανακοίνωσή τους, με τον τίτλο «Ολοι είμαστε... αρχαιοφύλακες», χαρακτηρίζουν ως «μερική επιστράτευση» αυτό που συμβαίνει τώρα, προκειμένου να υλοποιηθεί το θερινό ωράριο μουσείων και αρχαιολογικών χώρων. «Η ανικανότητα της αρμόδιας γενικής διεύθυνσης και ο λανθασμένος προγραμματισμός (μέσω ΜΚΟ) για έγκαιρη πρόσληψη των εποχικών υπαλλήλων, με δυνατότητα να εργάζονται τις Κυριακές, δυστυχώς έφερε αυτά τα αποτελέσματα», σημειώνουν.

Μουσείο Πατρών Εικαστικός αναστοχασμός Διάρκεια έκθεσης: 13 Ιουνίου-3 Αυγούστου 2013.

Εικαστικός αναστοχασμός

Εκθέτει ο Γιάννης Ψυχοπαίδης στο Αρχαιολογικό Μουσείο Πατρών
Τα αρχαιολογικά μουσεία της Ευρώπης έχουν ανοίξει τους χώρους τους στη σύγχρονη τέχνη τρεις δεκαετίες πριν να αρχίσουν τα δικά μας να υποδέχονται δειλά δειλά τις σύγχρονες εικαστικές δημιουργίες.
Και η εμπειρία ήταν πολύ θετική, θυμάται ο Γιάννης Ψυχοπαίδης, που χθες έστηνε στην αίθουσα περιοδικών εκθέσεων του Αρχαιολογικού Μουσείου Πατρών πενήντα πέντε έργα του, για την έκθεση «Ημερολόγια Νόστου» που εγκαινιάζεται την Πέμπτη. Από το 1984 του δόθηκε η δυνατότητα όχι τόσο να αντιπαρατεθεί, όσο να συνομιλήσει η ζωγραφική του με έργα της κλασικής αρχαιότητας. Κι αυτό μέσα στη Γλυπτοθήκη του Μονάχου, δηλαδή σε ένα «ναό» γεμάτο αριστουργήματα της αρχαίας ελληνικής τέχνης.
«Διευθυντής στη Γλυπτοθήκη του Μονάχου ήταν τότε ένας φωτισμένος άνθρωπος, που είχε την ιδέα και τόλμησε να το κάνει πράξη. Ηταν εντυπωσιακό να βλέπεις σε κενές επιφάνειες, ανάμεσα στα γλυπτά της αρχαιότητας, έργα σύγχρονα να διαλέγονται μεταξύ τους. Εκεί ο διάλογος με το ιστορικό παρελθόν ήταν κυριολεκτικός». Ενώ εδώ υπάρχει ακόμη μια συστολή, και ίσως ορθώς γιατί ελλοχεύει ο κίνδυνος να ξεπεράσουμε τα όρια της λελογισμένης χρήσης του «κενού».
«Στην Ευρώπη υπάρχει παράδοση στην ανάπτυξη ενός διαλόγου μεταξύ του παλαιού και του νέου, της πολιτιστικής κληρονομιάς, του ιστορικού παρελθόντος με το σήμερα, όπως επίσης υπάρχει η τάση για ένα ξανακοίταγμα των μουσείων όχι κατά τρόπο αρτηριοσκληρωτικό. Δεν αντιμετωπίζουν το μουσείο ως κάτι περιχαρακωμένο και κλειστό στα αυστηρά πλαίσια της επιστημοσύνης. Αντιμετωπίζουν με κριτική ματιά την τέχνη και αναζητούν συνεχώς το περιεχόμενο και το μήνυμα που πρέπει να εκπέμπει ένα μουσείο και το διευρύνουν».
Ο Ελληνας εικαστικός επέλεξε να παρουσιάσει στην Πάτρα μια σειρά παλαιών και νέων έργων του (κάποια έχουν ήδη εκτεθεί στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης το 2008) σε μικρές και μεγάλες διαστάσεις με κεντρικό θέμα το νόστο. Εξετάζει το νόστο όχι ως νοσταλγία, αλλά με την έννοια την ομηρική, της επιστροφής στην πατρίδα. Η επιστροφή όχι για να συντηρηθεί το χθες, αλλά για να μιλήσει για το σήμερα και να ανιχνεύσει το αύριο. Τα έργα του έχουν αναφορές στην αρχαιότητα. Ο καλλιτέχνης αναζητά μια επικοινωνία με τους θησαυρούς του μουσείου, τα υπέροχα ψηφιδωτά του που αποτελούν κι αυτά τεράστιους ζωγραφικούς πίνακες. Προτείνει έναν αναστοχασμό σε σχέση με την ίδια την ιστορία και πώς την αντιλαμβανόμαστε σήμερα, αν και την προσλαμβάνουμε κατακερματισμένη. «Η πολιτιστική κληρονομιά μας προσφέρει τη δυνατότητα να πάρουμε δύναμη από το χθες και να δούμε το αύριο. Να ξανασκεφτούμε την ιστορική μας ταυτότητα», υποστηρίζει ο Γιάννης Ψυχοπαίδης.
Οι επισκέπτες του μουσείου, μετά την περιήγησή τους στη μόνιμη έκθεση, στην απόληξή της θα εισέρχονται στα «Ημερολόγια του Νόστου», όπου «θα παρατίθενται εικόνες μνήμης που δένονται με εικόνες του ζωντανού σήμερα, σε μια σύνθεση από αντιθέσεις, αντιφάσεις, αντιπαραθέσεις και αντιπαραβολές. Μέσα από αιφνίδιους συσχετισμούς καταγράφουν την περιπλοκότητα, τα αδιέξοδα, αλλά και τη δυναμική του σημερινού ανθρώπου στους αγώνες του για αναζήτηση της ιστορικής του ταυτότητας, στη δίνη μιας ανθρωπιστικής κρίσης που έρχεται από μακριά και απειλεί τα βασικά θεμέλια του κοινωνικού και πολιτικού Πολιτισμού».
Διάρκεια έκθεσης: 13 Ιουνίου-3 Αυγούστου 2013.

Ανάχωμα για τον Δίολκο

Δρομολογούνται επιτέλους, έπειτα από 15 χρόνων συζητήσεις, η διάσωση και η ανάδειξη του αρχαίου μνημείου
Επειτα από δεκαπέντε χρόνων κωλυσιεργία, δρομολογήθηκαν επιτέλους η διάσωση και η ανάδειξη του αρχαίου Διόλκου, τμήματα του οποίου σώζονται στην περιοχή της Ποσειδωνίας στον Ισθμό της Κορίνθου. Ενός έργου της αρχαιότητας μοναδικού, που κατασκευάστηκε πιθανότατα επί Περιάνδρου τον 6ο αι. π.Χ., για τη μεταφορά εμπορευμάτων και πολεμικών πλοίων από τον Σαρωνικό στον Κορινθιακό Κόλπο.

Το μνημείο αυτό επί δεκαετίες είχε εγκαταλειφθεί και καταστρεφόταν. Τα προβλήματά του ξεκίνησαν αμέσως μετά τη διάνοιξη της διώρυγας της Κορίνθου, καθώς τμήμα του Διόλκου βρέθηκε πρώτη φορά στην ιστορία του στα πρανή του καναλιού. Κυματισμοί, αιολική διάβρωση, μετέβαλαν την ακτογραμμή και το μνημείο (στο νότιο πρανές) βρέθηκε στο θαλάσσιο μέτωπο, με αποτέλεσμα να κατακλυσθεί με νερό και από εκεί και πέρα άρχισε να καταρρέει. Αεροφωτογραφίες δείχνουν πως από το 1960 η εικόνα του Διόλκου συνεχώς αλλοιώνεται. «Μια μεγάλη έκταση ήδη από τότε είχε πλήρως διαβρωθεί και κατακλυσθεί από τα θαλάσσια νερά, με αποτέλεσμα μεγάλο τμήμα του μνημείου να έχει καταρρεύσει και να βρίσκεται εντός της θάλασσας» είπε ο προϊστάμενος της Διεύθυνσης Αναστήλωσης Αρχαίων Μνημείων Δημοσθένης Σβολόπουλος, παρουσιάζοντας προχθές στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο την οριστική μελέτη για την «Προστασία όδευσης του αρχαίου Διόλκου». Ο κ. Σβολόπουλος θεωρεί πολύ σοβαρή αυτή τη μελέτη, που εκπονήθηκε σε συνεργασία με το υπουργείο Περιβάλλοντος και την «Εγνατία Οδό Α.Ε.». Η υλοποίησή της θα γίνει με την υπογραφή Προγραμματικής Σύμβασης με την Περιφέρεια και το κόστος του έργου υπολογίζεται στα 2,5 εκατ. ευρώ.
Σύμφωνα με τη μελέτη, θα κατασκευαστεί ένα είδος αναχώματος κατά μήκος του Διόλκου. Το ανάχωμα θα γίνει με προκατασκευασμένα κιβώτια από οπλισμένο σκυρόδεμα (4χ4,70χ5,5 μ.). Θα είναι ουσιαστικά ένας βραχίονας στη θάλασσα, πολύ κοντά στην ακτή κι έτσι θα προστατεύει στο διηνεκές το αρχαίο. θα προηγηθεί εκσκαφή σε βάθος από 2 έως 5 μέτρα σε διάφορα τμήματα. Τα κιβώτια αυτά θα έχουν ανοίγματα για την είσοδο και έξοδο του θαλασσινού νερού. Επειτα θα κατασκευασθούν πλευρικά πρανή με λίθους. Βεβαίως, πριν από την υλοποίηση του έργου, θα ανελκυσθούν τα βυθισμένα μέλη του μνημείου και θα τεθούν στο εργοτάξιο που θα κατασκευαστεί (έκτασης 6 στρεμμάτων) προκειμένου να συντηρηθούν. Επίσης θα δημιουργηθεί μια χερσαία όδευση για τους επισκέπτες.
Τα τελευταία χρόνια η Διεύθυνση Αναστήλωσης Αρχαίων Μνημείων και η αρμόδια ΛΖ' Εφορεία Αρχαιοτήτων, βλέποντας την κατάρρευση του αρχαίου και φοβούμενοι την πλήρη καταστροφή του, έκαναν κάποια προσωρινά έργα αντιστήριξης των πρανών και υποστύλωσης των ετοιμόρροπων λίθων του Διόλκου. Αρχικά, πίστευαν πως θα μπορούσε να δημιουργηθεί ένα ανάχωμα που θα εξασφάλιζε τη στεγάνωση της περιοχής αποκατάστασης του μνημείου, γι' αυτό είχε τεθεί στην προμελέτη ο όρος να μελετηθεί η δυνατότητα άντλησης των υδάτων. Από τη γεωλογική μελέτη όμως προέκυψε πως κάτι τέτοιο θα προϋπέθετε έργο μεγάλης κλίμακας εξαιρετικά δισχερές στην εκτέλεσή του, με μη ασφαλές αποτέλεσμα, όπως ειπώθηκε στο ΚΑΣ, το οποίο έδωσε το «πράσινο φως» για την υλοποίηση του έργου.
Ο αρχαίος Δίολκος είναι ένας λιθόστρωτος δρόμος με αυλακιές που ένωνε την παραλία του Σχοινούντα με το δυτικό πέρας του σημερινού καναλιού, μεταξύ της Νέας Κορίνθου και του Λουτρακίου. Εγινε για την αποφυγή του επικίνδυνου περίπλου της Πελοποννήσου (περίπου 190 μίλια). Από τη μία ακτή ώς την άλλη είχε μήκος περί τα 8 χλμ., εκ των οποίων σήμερα γνωρίζουμε την ακριβή πορεία μόνο των 1.100 μέτρων.
Σώζονται ορατά τμήματά του στο δυτικό άκρο της σημερινής διώρυγας από την πλευρά της Πελοποννήσου και στην πλευρά της Στερεάς. Το πέρασμα των πλοίων γινόταν πάνω σε λιθόστρωτη οδό πλάτους 3,50-4 μέτρων. Στο μέσον του πλακόστρωτου υπάρχουν δύο βαθιές παράλληλες αυλακώσεις, που απέχουν μεταξύ τους περίπου 1,50 μ. για την ασφαλή καθοδήγηση του «όλκου» -του ξύλινου τροχοφόρου οχήματος- επί του οποίου γινόταν η μεταφορά των πλοίων. Ο δρόμος δεν ήταν χαραγμένος σε ευθεία γραμμή. Προσαρμόστηκε στο φυσικό ανάγλυφο, παρακάμπτοντας τα ανωφερή και κατωφερή σημεία. Εχει αποκαλυφθεί και τμήμα κεκλιμένης λιθόστρωτης προβλήτας (10χ8 μ.) στο δυτικό άκρο. Τα πλοία σύρονταν πάνω σε ξύλινους κυλίνδρους πριν επιβιβαστούν στο τροχοφόρο όχημα και όταν αποβιβάζονταν από αυτό. Στις αρχές του 4ου αιώνα π.Χ. φαίνεται πως εγκαταστάθηκε μια ξύλινη μηχανή ανύψωσης, για την τοποθέτηση των πλοίων επί του τροχοφόρου.

Αράχωβα Δελφοί Ναύπακτο

1η Ημέρα : Αθήνα, Θήβα, Δίστομο, Κυριάκι, Αράχωβα 170 χιλ. επίσκεψη χιονοδρομικού Κέντρου Παρνασσού, επιστροφή Αράχωβα, ελεύθερο φαγητό στην Αράχωβα, δείπνο στο ξενοδοχείο.
2η Ημέρα : Δελφοί, επίσκεψη Μουσείου και Αρχαιολογικού χώρου, Ιτέα, 'Άμφισσα, Γαλαξίδι, Ναύπακτος 169 χιλ.
3η Ημέρα : Ναύπακτος παραμονή όλη μέρα και διανυκτέρευση. Φαγητό ελεύθερο στη πόλη, επίσκεψη Μουσείων (Πύργος Μπότσαρη) (και ιστορικών τόπων (Πλάτανος - Κάστρο) και το ιδιωτικό μουσείο, το «Μουσείο κειμηλίων 1821-Φαρμάκη»
Λίγα λόγια για τα μουσεία της Ναυπάκτου

Μουσεία

Ανηφορίζοντας στα πλακόστρωτο δρομάκια βόρεια της πλατείας του Λιμανιού θα βρεθείτε μπροστά από ένα κτιριακό συγκρότημα με επιβλητική μορφή, το οποίο προκαλεί την προσοχή και το ενδιαφέρον του καθένα που το βλέπει για πρώτη φορά. Είναι ο “Πύργος Μπότσαρη“. Το κτίριο αυτό, κτισμένο σε δύο φάσεις το 15ο και 16ο αιώνα χρησιμοποιήθηκε πολλές φορές για τη στέγαση των εκάστοτε ηγεμόνων της πόλης αυτής. Αμέσως μετά την απελευθέρωση της Ναυπάκτου, το 1829, το κτίριο αυτό ήρθε στην κατοχή του σουλιώτη στρατηγού Νότη Μπότσαρη. Σήμερα ο πύργος ανήκει στο «Ίδρυμα Δημητρίου και Αίγλης Μπότσαρη», και φιλοξενείται διαρκής έκθεση αντιγράφων από πίνακες, χάρτες και σχεδιάσματα που έχουν σχέση με τη Ναυμαχία της Ναυπάκτου (1571 μ.Χ.)
Στην πλατεία Δήμου Φαρμάκη, στο κέντρο της πόλης, θα βρείτε παραδοσιακά καφενεία και εστιατόρια. Δίπλα από την πλατεία βρίσκεται ένα αξιόλογο ιδιωτικό μουσείο, το «Μουσείο κειμηλίων 1821-Φαρμάκη» με πολύτιμα εκθέματα του απελευθερωτικού αγώνα της οικογένειας Φαρμάκη.
Πλάτανος

Τo 1976 ο Πλατανιώτης γιατρός Νίκος Παπανικολάου είχε την έμπνευση να συγκεντρώσει μερικά αντικείμενα λαϊκής τέχνης, παλιά βιβλία, φωτογραφίες και ότι άλλο έκρινε πως άξιζε για έκθεση, αγόρασε μια κούκλα πού την έντυσε Πλατανιώτισσα για να τη βάλει στη βιτρίνα, έγραψε μια ταμπέλα με τις λέξεις “Λαϊκή Τέχνη” κι έστησε στην πλατεία τού χωριού ένα μικρό “Μουσείο”. Έτσι τουλάχιστον τού άρεσε να το λέει χωρίς να το πιστεύει.
Τότε, νοίκιασε ένα κλειστό μαγαζί της πλατείας και μετέφερε τη “Λαϊκή Τέχνη” σ’ αυτό. Όμως του άλλαξε την ταμπέλα. Το ονόμασε “Μουσείο” και μέσα στον ίδιο χώρο στέγασε τον Τουριστικό και Εξωραϊστικό Όμιλο του χωριού και μια υποτυπώδη βιβλιοθήκη. Πρόσθεσε μια συσκευή τηλεόρασης, που τότε λίγες υπήρχαν στο χωριό και κινηματογραφική μηχανή προβολής ταινιών, για να περνούν τα χειμωνιάτικα βράδια οι τότε νέοι του χωριού, μια και το καφενείο έκλεινε νωρίς. Καμάρωνε o γιατρός για το δημιούργημά του, όπως και όλοι οι Πλατανιώτες όταν και πάλι ο χώρος του κρίθηκε ανεπαρκής από τη συγκέντρωση εκθεμάτων.
Τότε εμφανίζεται ο φίλος και συνάδελφός του Αριστείδης Δημητρακόπουλος, που τόσα πρόσφερε στο χωριό ως πρόεδρος της Κοινότητας και δωρίζει το μαγαζί του πατέρα του στον Τουριστικό και Εξωραϊστικό Όμιλο του χωριού για να στεγαστεί το σημερινό Λαογραφικό Μουσείο (χωρίς εισαγωγικά πλέον) που αποτελεί κόσμημα του Πλατάνου.

Επισκέψεις :